ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΙΣ ΧΑΜΕΝΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ-ΣΜΥΡΝΗ Β'ΜΕΡΟΣ-ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ

Και συνεχιζοντας το μεγαλο αφιερωμα στις Χαμενες Πατριδες θα περασουμε στο δευτερο μερος της Σμυρνης:Το ολοκαυτωμα......Μια μαυρη σελιδα της ιστοριας,για την οποια υπευθηνοι ειναι και παλι,οι Τουρκοι.... Η ΣΜΥΡΝΗ ΜΑΝΑ,ΚΑΙΓΕΤΑΙ....: Οι πυκνοκατοικημένες λαϊκές συνοικίες των ενοριών αγίου Δημητρίου, άγ. Κων/νου, και άγ. Νικολάου έγιναν ταυτόχρονα τελετουργικό παρανάλωμα της φωτιάς, γεγονός πού αποδεικνύει ότι επρόκειτο περί εμπρησμού. Και τούτο γιατί πώς είναι δυνατόν να ξεπεταχθούν η μία μετά την άλλη οι φλόγες του εμπρησμού; Ποιο χέρι έβαλε τη φωτιά; Μήπως ελληνικό; Ή αρμένικο; Είχαν συμφέρον να κάψουν τα ίδια τους τα σπίτια και τα μαγαζιά; Το βίος τους;

«Η πυρκαιά τέθηκε σκόπιμα. Πολλοί Αμερικανοί πολίτες είδαν με τα ίδια τους τα μάτια τους Τούρκους τακτικούς στρατιώτες να βάζουν φωτιά σε σπίτια, κρατώντας κουρέλια βουτηγμένα σε βενζίνη. Η εξόντωση των χριστιανών που ακολούθησε, υπήρξε συστηματική... Πολλοί κατέφυγαν στις εκκλησίες όπου κάικαν ζωντανοί, όταν οι Τούρκοι της πυρπόλησαν.» (The London Times, 05/09/1922)

«Οι κεμαλικοί αποφάσισαν ότι η Σμύρνη θα γινόταν στο εξής πόλη καθαρά τουρκική. Οι γνώμες όλων συμπίπτουν: την πυρκαιά την άναψαν οι Τούρκοι, με την σύμπραξη του τακτικού τους στρατού...Οι Τούρκοι, μετά την λεηλασία της αρμενικής συνοικίας και τη σφαγή πολλών κατοίκων της, κατέφυγαν στην φωτιά, για να εξαλείψουν τα ίχνη των εγκλημάτων τους» (Ρενέ Πουώ, Γάλλος συγγραφέας)

«Πυρκαιά ξέσπασε σε πολλά σημεία, άρα επρόκειτο για συστηματική πυρπόληση, που μπορούσε να γίνει μόνο βάσει συντονισμένου σχεδίου. Οι Τούρκοι πυρπόλησαν την Σμύρνη, αποσκοπώντας στην έξωση όλων όσων δεν ήταν μουσουλμάνοι ή Εβραίοι. Η φωτιά που κατέστρεψε την Σμύρνη, ήταν η φυσική αποκορύφωση των ενεργειών του φανατισμένου Τουρκικού Στρατού» (Ενορκη μαρτυρία του καθολικού ιερέα της Σμύρνης, αιδεσιμώτατου Τσαρλς Ντόμπτσον)

Η μεγάλη πυρκαιά που κατέκαψε την πόλη, αποτέλεσε την «χαριστική βολή» για την ιωνική πρωτεύουσα που, επί 30 αιώνες, βρισκόταν σε ακμή. Το όνειρο του κεμαλισμού έλαβε σάρκα και οστά επάνω στις στάχτες και το αίμα: η ελληνική Σμύρνη ανήκε πλέον στο παρελθόν και στην ιστορική μνήμη.

Οι πρώτες φλόγες που κατέφαγαν τη Σμύρνη κι έσβησαν την ελληνοχριστιανικότητά της άρχισαν να ξεπηδούν τη νύχτα της 30ής Αυγούστου κυρίως από την Αρμένικη συνοικία πού συνόρευε με το Παζάρι της Σμύρνης, τις Μεγάλες Ταβέρνες και τη συνοικία του Αγίου Γεωργίου «και δι' αυτής», με την Μητρόπολη της "Αγ. Φωτεινής. Όσο οι ώρες περνούσαν τόσο οι φλόγες υψώνονταν μέχρι εβδόμου ουρανού. Πυροβολισμοί κι εκρήξεις συνόδευαν τον εμπρησμό της άλλοτε χαρούμενης πολιτείας της πανάρχαιας πρωτεύουσας της πιο ελληνικής κι από την Ελλάδα Ιωνίας. Στο μεταξύ σκοτεινότεροι της νύχτας και του άδη προβοκάτορες και εμπρηστές περιέτρεχαν τις σκοτεινές συνοικίες αδειάζοντας κουβάδες τη βενζίνη και το πετρέλαιο. Προπαντός όμως το πρωί της 31ης Αυγούστου είχε τεθεί σε πλήρη εφαρμογή το σχέδιο του Νουρεντίν Πασά του δολοφόνου του Εθνομάρτυρα Χρυσοστόμου Σμύρνης. Οι φλόγες η μία μετά την άλλη αναπηδούσαν από τις δύο χριστιανικές συνοικίες. Την Αρμένικη πρώτα και την Ελληνική ύστερα. Τα κτίρια πού ήθελε ο τουρκικός στρατός και η διοίκηση να διασώσουν τα προστάτευαν κατεδαφίζοντας τα πλαϊνά κτίρια και δημιουργώντας κενό για να μη μεταδοθεί η πυρκαγιά. "Δηλαδή οικοπεδοποιούσαν τον πλαϊνό χώρο. Έτσι διασώθηκε η ιταλική Σχολή, το Κεντρικό Παρθεναγωγείο και τα νεόδμητα (κτίρια της Ευαγγελικής Σχολής και του Ιωνικού πού δεν πρόλαβαν να το λειτουργήσουν οι Έλληνες. Άλλα ποια η απολογία των τούρκων μπροστά στην κατακραυγή της παγκόσμιας κοινής γνώμης που και πολύ δεν τους ενδιέφερε; "Αναρίθμητοι ήταν εκείνοι πού κάηκαν ζωντανοί μέσα στα σπίτια τους και τα μαγαζιά τους. Ακόμη και οι ανήμποροι να μετακινηθούν άρρωστοι των νοσοκομείων έγιναν κι αυτοί στάχτη. Ανάμεσα τους και ο διάσημος Ιατρός Ιπποκράτης Αργυρόπουλος πού αρκετό καιρό βρισκόταν κλινήρης στο νοσοκομείο της Σμύρνης. Ένα μεγάλο πλήθος καιγόμενων Σμυρναίων μετακινήθηκε στον «Πανιώνιο» και κατέκλυσε τις κερκίδες του για να σωθεί. Άλλοι πάλι με τα βρέφη τους στις αγκαλιές έτρεχαν στο νεκροταφείο της πόλης τους φωνάζοντας πολλοί άπ' αυτούς στους νεκρούς: «Βγήτε εσείς να μπούμε εμείς» για να πληρωθεί ο της 'Αποκαλύψεως λόγος: «θ' αναζητούν οι άνθρωποι το θάνατο και δεν θα τον βρίσκουν» όπως έγινε στην τραγική Σμύρνη στα 1922 με την ανοχή των μεγάλων Χριστιανικών (εντός εισαγωγικών) δυνάμεων Αγγλίας, Γαλλίας, Ιταλίας... και προς δόξαν του χριστιανικού (και πάλιν εντός εισαγωγικών) πολιτισμού τους.Και όχι μόνο αλλά και η αδιαφορία έγινε απανθρωπιά εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Και ιδού οι μαρτυρίες από τους Ρενέ Πυώ στο βιβλίο του «ο θάνατος της Σμύρνης», τον αυτόπτη και αύτήκοο Πάλμερ Κίμπερλεγκ στο βιβλίο του «Το κορυφαίο έγκλημα του πολιτισμού», και προπαντός από τον «Καλό Σαμαρείτη» του ελληνισμού της Ιωνίας Τζωρτζ Χόρτον, γενικό Πρόξενο των Η.Π.Α. στη Σμύρνη του 1922 πού κυκλοφόρησε το πληρέστερο σήμερα ντοκουμέντο της καταστροφής της Σμύρνης. Γράφουν λοιπόν ισάριθμα για το κρίσιμο αυτό θέμα για το ρόλο των λεγομένων χριστιανικών δυνάμεων λεγομένων χριστιανικών δυνάμεων για τη συνενοχή τους στην καταστροφή της Σμύρνης. «Ισχυρά απόβασης υπό την προστασίαν των πυροβόλων του στόλου, θα ήταν πολύ αποτελεσματική. Υπάρχουν δύο ιστορικά προηγούμενα, του Ναυαρίνου στα 1827, καί της Κρήτης στα 1897. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, οι ναύαρχοι χωρίς να περιμένουν οδηγίες των κυβερνήσεων τους, ενήργησαν με δική τους πρωτοβουλία και οι ενέργειες τους με τα γνωστά αποτελέσματα. Οι σύμμαχοι όμως δεν θέλησαν να σώσουν την Σμύρνη» (Ρενέ Πυώ, Ό θάνατος της Σμύρνης)Και όχι μόνο δεν θέλησαν να σώσουν την Σμύρνη και τους χριστιανικούς πληθυσμούς αλλά με εξαίρεση τους αμερικανούς ναύτες κτυπούσαν με κοντάρια τους έλληνες και τους αρμένιους πού κατόρθωσαν να φθάσουν κολυμπώντας στα πλοία τα υποτιθέμενα χριστιανικά αυτά πλοία σωτηρίας αλλά ξύλο αντί σωτηρία βρήκαν «Οι δυστυχισμένοι, οι πάντα ευκολπίστευτοι και πάντα προδομένοι ελληνορθόδοξοι πληθυσμοί». «Στις (2 π.μ.) 15 Σεπτεμβρίου 1922 οι επιβαίνοντες στα πολεμικά των λεγομένων χριστιανικών δυνάμεων, των ναυλοχούντων εις τον γραφικό λιμένα της Σμύρνης, εθεώντο εκ μακράς αποστάσεως την πυρπόλησιν της πόλεως και την σφαγήν των κατοίκων της. Οι ναύαρχοι αυτών των στόλων, άκουγαναπαθείς τάς φωνάς των γυναικών, τούς θρήνους των παιδιών, τάς οιμωγάς των σφαζομένων λαών».
ΛΕΗΛΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΣΦΑΓΕΣ
Οι δημοσιογράφοι των ξένων εφημερίδων μετέδιδαν μέσω των ανταποκριτών τους:«Με κάρα, γαϊδούρια, άλογα, αραμπάδες, με κάθε είδους τροχοφόρο, άλλοι στους ώμους, μικροί και μεγάλοι, οικογένειες ολόκληρες τούρκων κουβαλούσαν ανενόχλητοι τα κλοπιμαία, παράνομο καρπό της λεηλασίας τους». Το τρίπτυχο δράμα βιασμών, σφαγών, λεηλασιών, κορυφώθηκε τη νύκτα της 31ης Αυγούστου ξημερώνοντας η αποφράδα της 1ης Σεπτεμβρίου. Στη λαϊκή συνοικία τη λεγόμενη Τεπετζίκι σφάχτηκαν 300 γυναίκες, 80 νήπια, 550 άνδρες από τους αιμοβόρους γκρίζους λύκους, από τσέτες και ζεμπέκηδες δηλ. τους άτακτους του τουρκικού στρατού πού αποτελούν την εγκληματική πρωτοπορία σ' επιθετικούς καιρούς. Και συμπληρώνει τους ανήσυχους δημοσιογράφους ο ιστορικός: «Στη συνοικίαν του Αγίου Κωνσταντίνου διεπράχθησαν φρικαλέα εγκλήματα από τους τσέτες. Στην εκκλησία μέσα της Μυρτιδιώτισσας στο Μερσινλή στραγγαλίσθηκαν δεκάδες κορίτσια ενώ στρατιώτες αποπατούσαν πάνω στην Αγία Τράπεζα. Πτώματα επί πτωμάτων στοιβάχθηκαν και σχημάτισαν σορούς το Οινοπνευματοποιείο του Πανάρετου και συγκεκριμένα στη συνοικία του αγίου Βουκόλου (τ' όνομα παρμένο από τον άγιο μαθητή του αποστολικού πατέρα και πρώτου της Σμύρνης μάρτυρα ιεράρχη Πολύκαρπού) είχαν καταφύγει εκατοντάδες γυναικόπαιδα και κτυπήθηκαν εκεί μέσα με όλμους και χειροβομβίδες.

«Σε όλη την ευρύτερη παραλιακή ζώνη της Σμύρνης από το Κοκάργιαλι έως το Κορδελιό και σε μήκος 30 χιλιομέτρων οι Τούρκοι επιδόθηκαν σε γενική σφαγή των Ελλήνων κατοίκων και προσφύγων. Ολόκληρες οικογένειες εκτελούντο εν ψυχρώ».

«Στα προάστια Αγία Τριάδα και Πετρωτά, οι κάτοικοι βρήκαν τραγικό θάνατο εντός των εκκλησιών, στις οποίες είχαν καταφύγει. Στη συνοικία Τεπετζίκι οι Τούρκοι εκτέλεσαν περισσότερες από 300 γυναίκες και 66 βρέφη.»

«Ο Γάλλος συγγραφέας Ρενέ Πουώ κατέγραψε μαρτυρίες συμπατριωτών του, οι οποίοι έκαναν λόγο για αποκεφαλισμένα σώματα μικρών παιδιών γύρω από την αρμενική μητρόπολη του Αγίου Στεφάνου.»

«Ο Αγγλος Ρόυ Τρέλοαρ, αντιπρόσωπος μεγάλης βρετανικής εταιρίας στην Σμύρνη κατέθεσε ενδεικτικά ότι από τα πεταμένα στους δρόμους πτώματα, η νοσογόνος δυσοσμία ήταν τόσο ανυπόφορη, ώστε ήταν αδύνατο να πλησιάσει κανείς στις Αρμενικές γειτονιές.»

«Αλλά, και στην προκυμαία η κατάσταση που επικρατούσε ήταν φρικώδης. Ιδιαίτερα ατιμωτική υπήρξε η μεταχείριση από τους Τούρκους των Ελλήνων αξιωματικών και οπλιτών, οι οποίοι τους υποχρέωναν να καθαρίζουν γυμνοί την προκυμαία. Οι ταλαιπωρίες τους διήρκεσαν πολλές ημέρες, ενώ αρκετοί από αυτούς θανατώθηκαν με απαγχονισμό».

«Στο Μερσινλί, στην εκκλησία της Παναγιάς της Μυρτιδιώτισσας, οι Τούρκοι, αφού ασέλγησαν σε δεκάδες κοπέλες [...] τις στραγγάλισαν. Στο προάστιο αυτό κατεσφάγησαν όλοι οι εκεί παραμένοντες.»

«Στο προάστιο Μπαιρακλί, προκειμένου, προκειμένου να αποφύγουν την ατίμωση και το βασανιστικό τέλος, εκατοντάδες νέες προτίμησαν να πέσουν στην θάλασσα, βρίσκοντας έτσι θάνατο από πνιγμό»

Η μαρτυρική θυσία του Μητροπολίτη Χρυσοστόμου

Το απόγευμα της 27ης Αυγούστου του 1922, ενώ ο Τουρκικός Στρατός ήλεγχει πλέον πλήρως την Σμύρνη, ένας Ιταλός καθολικός ιερέας ενημέρωσε τους Γάλλους σχετικά με τον θανάσιμο κίνδυνο που διέτρεχε ο Χρυσόστομος. Πολύ σύντομα μια γαλλική περίπολος, αποτελούμενη από 20 ναύτες, κατέφθασε στην Μητρόπολη, την Αγία Φωτεινή, με σκοπό να φυγαδεύσει τον Χρυσόστομο. Οι Γάλλοι ζήτησαν από τον Μητροπολίτη να τους ακολουθήσει είτε στο προξενίο τους είτε στην καθολική εκκλησία της Sacre Coeur (Καρδιά του Ιησού). Εκείνος όμως αρνήθηκε τονίζοντάς τους ότι το καθήκον του υπαγόρευε να παραμείνει με το ποίμνιό του, «ως καλός ποιμένας», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε.

Λίγο αργότερα, κατά τις 19.30, κατέφθασε ένας Τούρκος αξιωματικός, ο οποίος συνοδευόταν από δύο στρατιώτες. Οδήγησαν τον Χρυσόστομο στην πλατεία Διοικητηρίου, μαζί με δύο από τα πλέον εξέχοντα πρόσωπα της Σμύρνης: τον δημογέροντα Γεώργιο Κλιμάνογλου και τον νομικό Νικόλαο Τσουρουκτσόγλου, εκδότης της γαλλόφωνης εφημερίδας «La Reforme». Η γαλλική περίπολος ακολούθησε τον μητροπολίτη, ο οποίος βρισκόταν ήδη ενώπιον του Νουρεντίν πασά. Ο τελευταίος έδωσε εντολή να εκτελεστούν οι δύο δημογέροντες. Ακολούθως απευθύνθηκε στον Χρυσόστομο λέγοντάς του: «Εμείς, θα τα βρούμε μαζί». Και συνέχισε, εξυβρίζοντάς τον χυδαία και κατηγορώντας τον για την φιλελληνική του στάση και τις ενέργειές του εναντίον του Τουρκικού έθνους. Κατόπιν του ανακοίνωσε ότι το «επαναστατικό δικαστήριο της ανεξαρτησίας», στην Αγκυρα, είχε ήδη αποφασίσει την καταδίκη του σε θάνατο.

Επειτα, ο Τούρκος αξιωματούχος κατευθύνθηκε προς το μπαλκόνι του κτηρίου, απ' όπου αντίκρισε, στην πλατεία Διοικητηρίου, τη θέα μαινόμενου πλήθους, 1.500 περίπου Τούρκων, στους οποίους απηύθυνε τα παρακάτω λόγια, δείχνοντας συγχρόνως τον Χρυσόστομο: «Αν καλό σας έκανε τούτος να του το ανταποδώσετε. Αν κακό σας έκανε, κάντε του και εσείς κακό! Εγώ σας παραδίδω τον χιρσίζ ντομούζ (κλεφτογούρουνο). Το μαρτύριο του σεπτού ιεράρχη είχε μόλις αρχίσει.

Ο Τουρκικός όχλος, τελώντας σε έξαλλη κατάσταση, παρέλαβε τον Χρυσόστομο. Επιτέθηκε εναντίον του κτυπώντας τον με γροθιές, λοστούς και ξύλα και τον οδήγησαν σε ένα κουρείο, όπου τον ανάγκασαν να φορέσει μια λευκή μπλούζα. Στην συνέχεια, του ξερίζωσαν τη γενειάδα και τον έσυραν στην τουρκική συνοικία, προπηλακίζοντας και πτύνοντάς τον. Εκεί του επεφύλαξαν έναν αργό και βασανιστικό θάνατο: τον μαχαίρωσαν σε πολλά σημεία του σώματος του, εξόρυξαν τους οφθαλμούς του και του έκοψαν τα αυτιά και την μύτη.

Στο μαρτύριο του μητροπολίτη παρευρέθηκαν και οι 20 Γάλλοι ναύτες, την αντίδραση των οποίων περιέγραψε ο Γάλλος συγγραφέας Ρενέ Πουώ: «Η γαλλική περίπολος παρακολουθούσε... Οι Γάλλοι ναύτες «είχαν βγει από τα ρούχα τους». Χωρίς υπερβολή, έτρεμαν από αγανάκτηση και αποφάσισαν να επέμβουν. Ο επικεφαλής αξιωματικός τους, όμως, ακολουθώντας τις διαταγές που είχε, με το περίστροφο στο χέρι, τους εμπόδισε να κάνουν οποιαδήποτε κίνηση.... Δεν ξαναείδαμε τον Χρυσόστομο, που τον αποτελείωσαν σε μικρή απόσταση». Σύμφωνα με μια εκδοχή, ένας Τούρκος πυροβόλησε τον μητροπολίτη δύο φορές στο κεφάλι, δίνοντας τέλος στο μαρτύριό του. Κανείς δεν κατόρθωσε να πληροφορηθεί τι απέγινε - ότι απέμεινε από το κατακρεουργημένο σώμα του Χρυσοστόμου. Φημολογείται, ωστόσο ότι κατέστη δυνατό να ενταφιαστεί στο γήπεδο του Απόλλωνα.

Τραγικό υπήρξε και το τέλος των δυο δημογερόντων που τον συνόδευαν. Ο Γεώργιος Κλιμάνογλου απαγχονίσθηκε. Τον Νικόλαο Τσουρούκτσογλου, αφού τον έδεσαν από τα πόδια σε ένα αυτοκίνητο, τον περιέφεραν στο κέντρο της Σμύρνης, ενώ το κεφάλι του συρόταν στα λιθόστρωτα καλντερίμια.

Το 1992, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδας ανακήρυξε τον Χρυσόστομο Αγιο, ύστερα από πρωτοβουλίες που αναλήφθησαν από την «Ενωση Σμυρναίων» της Αθήνας. Η μνήμη του εορτάζεται και τιμάται από την Ορθοδοξία στις 27 Αυγούστου.

[...] Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Αρμένιος επίσκοπος, Γεβόντ Τουριάν, ζήτησε αρχικά άσυλο σε ένα καθολικό εκκλησιαστικό ίδρυμα. Τελικά κατόρθωσε να μεταβεί στις Η.Π.Α. Εκεί όμως εκτελέστηκε από Αρμένιους αγωνιστές, ακριβώς γιατί εγκατέλειψε το ποίμνιό του, αποφεύγοντας να θυσιαστεί μαζί του όπως έπραξε ο Χρυσόστομος.

Η τελευταία υποστολή σημαίας από τον Κ. Στούρνα

Σε μένα λαχαίνει ο θλιβερός ρόλος να κατεβάσω τη σημαία την Ελληνική από το ψηλό κοντάρι της για τελευταία φορά. Η σημαία αυτή κυματίζει τρία χρόνια τώρα, αφ' ότου έγινε η κατάληψη της Σμύρνης. Προκλητική στο ψηλό κοντάρι της αντίκρυ στον Τουρκομαχαλά, που υψώνεται πάνω ως τον Πάγο και τους Μπες Τεπέδες με το χανουμολόι και τις δεκοχτούρες. Πόσες αυγές μουεζίνηδες, χανούμισσες, μπέηδες, αγάδες, δεν αντίκρυσαν με βλέμμα μίσους τις πτυχές της. Πόσες φορές δεν αναπόλησαν στη θέση της τη σημαία του Ισλάμ με το μισοφέγγαρο και δεν ήλπιζαν να την ξαναϊδούν πάλι. Και να τώρα, που η στιγμή έφτασε. Η στιγμή που δεν την περίμεναν αληθινά. Να, που εγώ αυτή την ώρα θα κατεβάσω σιγά σιγά απ' το κοντάρι τη γαλάζια σημαία. Βγαίνω έξω τάχα αδιάφορος και κοιτάζω έναν όμιλο Τούρκων που παρακολουθεί απ' τη γωνιά του δρόμου με περιέργεια και χαρά κάθε κίνησή μας. Δεν έχω καμμιά αιτία να οχτρεύομαι αυτούς τους... ραγιάδες Τούρκους. Μα πρέπει εγώ να παίξω το ρόλο μου, ρόλο αδιάφορου, για να μην πάρουν είδηση πως έχουμε αποφασίσει να φύγουμε και μας χτυπήσουν. Η καρδιά μου είναι βαρειά. Κατεβάζω τη γαλανόλευκη σημαία σιγά-σιγά, όπως γινόταν τακτικά κάθε δειλινό τρία χρόνια τώρα, κι αφήνω απάνω στο ψηλό κοντάρι το σημαιόσκοινο, για να νομίσουν ότι και αύριο πρωί θα ξανασηκωθή στη θέση της. ΒΙΝΤΕΟ:ΣΜΥΡΝΗ 1922: ΣΜΥΡΝΗ 1922-ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΣΦΑΖΟΥΝ ΑΜΑΧΟΥΣ: ΣΜΥΡΝΗ 1922-Ο ΜΑΡΤΥΡΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΣΜΥΡΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ: ΣΜΥΡΝΗ 1922-ΣΦΑΓΗ:
Συνεχζετε(Κωνσταντινουπολη)......

ΕΦΥΓΕ Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΡΑΒΑΣ......

Δυστηχως αλλος ενας μεγαλος ηθοποιος εφυγε απο κοντα μας και το καλλιτεχνικο στερεωμα εγινε ποιο φτωχο.Ο Σταυρος Παραβας,ο Μαγκας με το τρικυκλο δεν υπαρχει πια...Εσβυσε στις 10:30 χτες το πρωι απο ανακοπη καρδιας....Ο Σταυρος Παραβας ηταν ενας-κατα τη γνωμη μου-μεγαλος ηθοποιος ο οποιος ποτε δεν εδωσε αφορμες για ασχημα σχολια για το ατομο και την οικογενεια του και ο οποιος πραγματικα εποιησε το ηθος και μεσα απο τους ρολους που ενσαρκωσε μας εκανε,ενιοτε να γελασουμε και ενιοτε να κλαψουμε.Ποιος μπορει αλλωστε να ξεχασει τον ρολο του στην ταινια Ο Μαγκας με το τρικυκλο,η ως Κυριος Μουσαμας στην σειρα Οικογενεια Μουσαμα?Κανεις,πιστευω..... Το kinwniawramiden τιμαει τον μεγαλο ηθοποιο με ενα αφιερωμα στην μνημη του. Α'ΜΕΡΟΣ-ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ: Γεννημένος το 1937, ο Σταύρος Παράβας σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Κώστα Μιχαηλίδη και πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο με το έργο το "Πρώτο ψέμα", ενώ στον κινηματογράφο πρωτοεμφανίστηκε το 1960 στην ταινία "Χριστίνα".

Πρωταγωνιστούσε κυρίως σε φαρσοκωμωδίες, παίζοντας άλλοτε το "φλούφλη" (Πίπης) και άλλοτε το μάγκα, το "βαρύ και ασήκωτο".

Η στροφή στην καριέρα του ήρθε όταν ερμήνευσε ρόλους κλασικού ρεπερτορίου: "Πλούτος" στην Επίδαυρο με το Εθνικό Θέατρο, "Σάββατο, Κυριακή, Δυτέρα" και "Ιππείς", με το αμφιθέατρο του Σπύρου Ευαγγελάτου, "Εκκλησιάζουσες", και "Μονό ζευγάρι" με συμπρωταγωνιστή τον Νίκο Κούρκουλο. ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΠΑΡΑΒΑ: 1. Αύριο θα ξέρουμε (1997) [Θωμάς]
2. Ακροπόλ (1995) [Αντώνης Σεφεριάδης "πρίγκηπας"]
3. Είσαι στην ΕΟΚ... μάθε για την ΕΟΚ (1981) [Μιχάλης]
4. Ο μάγκας με το τρίκυκλο (1972) [Σταύρος Περιβολάρης]
5. Το κοροϊδάκι της πριγκηπέσσας (1971) [Σταύρος Μόρρος]
6. Οι μνηστήρες της Πηνελόπης (1968) [Οδυσσέας / Πηνελόπη]
7. Για μια τρύπια δραχμή (1968)
8. Ο μόδιστρος (1967) [Στάθης]
9. Φίφης ο ακτύπητος (1966) [Φίφης /]
10. Η Κλεοπάτρα ήταν Αντώνης / Η Κλεοπάτρα εν δράσει (1966) [Αντώνης Χρυσοβέργης / Κλεοπάτρα]
11. Η βουλευτίνα (1966)
12. Ευτυχώς... τρελάθηκα! (1966) [Στάθης]
13. Και οι... 14 ήταν υπέροχοι! (1965) [Αντουάν]
14. Ο ουρανοκατέβατος (1965) [Φίφης]
15. Κόσμος και κοσμάκης (1964) [Ντιντής]
16. Ο εμίρης και ο κακομοίρης (1964) [Φίφης]
17. Έκλεψα τη γυναίκα μου (1964) [Πέτρος]
18. Άλλος... για το εκατομμύριο! (1964) [Στράτος]
19. Μικροί και μεγάλοι εν δράσει... (1963) [Φίφης]
20. Ο γαμπρός μου, ο δικηγόρος (1962) [Γιάγκος Καψομανώλης]
21. Ο Μιχαληός του 14ου συντάγματος (1962) [Μιχάλης]
22. Όταν λείπη η γάτα (1962)
23. Δέκα μέρες στο Παρίσι (1962) [Ντίνος]
24. Ο σκληρός άντρας (1961) [(αστυνομικός)]
25. Το έξυπνο πουλί (1961) [Μίμης Σαντόπουλος]
26. Η Αλίκη στο Ναυτικό (1961) [(ναύτης με βαλίτσα)] Β'ΜΕΡΟΣ-ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ(Ηθελα να ανεβασω βιντεο αλλα δεν βρηκα...): ΚΑΙ ΟΙ 14 ΗΤΑΝ ΥΠΕΡΟΧΟΙ: ΣΚΗΝΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ Ο ΕΜΙΡΗΣ ΚΑΙ Ο ΚΑΚΟΜΟΙΡΗΣ: ΣΚΗΝΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ Ο ΟΥΡΑΝΟΚΑΤΕΒΑΤΟΣ-1: ΣΚΗΝΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ Ο ΟΥΡΑΝΟΚΑΤΕΒΑΤΟΣ-2:
Σαν επιλογο θα ηθελα να αφιερωσω στην μνημη του Σταυρου Παραβα το τραγουδι "Πες μου ζωη τι φταιξαμε,,που ειχε ερμηνευσει ο ιδιος.....: ΠΕΣ ΜΟΥ ΖΩΗ ΤΙ ΦΤΑΙΞΑΜΕ-ΕΡΜΝΗΝΕΙΑ:ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΡΑΒΑΣ..... προτού να κλείσει μια πληγή
πληγή μ' ανοίγουν άλλη
γωνιά δεν έχει να σταθείς
να γείρεις το κεφάλι

πες μου ζωή τι φταίξαμε
κι έτσι μας βασανίζεις
μες στην φωτιά καιγόμαστε
στιγμή δεν μας δροσίζεις

δρόμος πια δεν απόμεινε
λιμάνι για να φύγω
τον πιο βαρύ μου στεναγμό
μες στην καρδιά μου κρύβω................ Καλο ταξιδι Σταυρο,ελαφρυ το χωμα που θα σε σκεπασει και ο Θεος ας αναπαυσει την ψυχουλα σου.ΣΗΜ:Η κηδεια του Σταυρου Παραβα θα γινει αυριο το απογευμα στις 5 απο το Νεκροταφειο Καισαριανης,δημοσια δαπανη με εξοδα του Υπουργειου Πολιτισμου,με αποφαση του Υπουργου Πολιτισμου Κ.Μιχαλη Λιαπη....

AΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΙΣ ΧΑΜΕΝΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ-ΣΜΥΡΝΗ(Α' ΜΕΡΟΣ),

Συνεχιζοντας το μεγαλο αφιερωμα στις χαμενες πατριδες,περναμε στην Σμυρνη.Θα δουμε εικονες και βιντεο απο τη Σμυρνη,θα μαθουμε για τη Σμυρνη και για το ολοκαυτωμα της Σμυρνης απο τους Τουρκους και τελειωνοντας θα δουμε χορους και τραγουδια απο την Σμυρνη.Παμε λοιπον:Α'ΜΕΡΟΣ-ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΜΥΡΝΗΣ:Παμε λοιπον να μαθουμε για τη Σμυρνη πριν δουμε τα βιντεο..... ΣΜΥΡΝΗ-ΛΙΜΑΝΙ,ΠΡΙΝ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΟΥ 1922: H Σμύρνη είναι μια από τις αρχαιότερες ελληνικές πόλεις στα παράλια της Mικράς Aσίας. Ιδρύθηκε γύρω στα 1050 π.X. σε μια θέση που είχε ήδη κατοικηθεί παλαιότερα από τους Xετταίους. Εκτός από την περίοδο 580 ως το 288 π.X. τους άλλους αιώνες η Σμύρνη συνεχίζει την πορεία της, διατηρώντας το καθεστώς της πόλης στην Ελληνιστική και τη Ρωμαϊκή εποχή.



Στα χρόνια της Bυζαντινής Aυτοκρατορίας είναι Διοικητικό κέντρο και σημαντικό λιμάνι. Υπέφερε από συνεχείς αλλαγές κυριαρχίας και μετά από αραβική, τουρκική και φράγκικη κατοχή κατέληξε οριστικά στα χέρια των Oθωμανών στα 1425.
Mέχρι το 17ο αιώνα πολλά μικρά κέντρα στην ίδια περιφέρεια διεκδικούσαν την προτεραιότητα στην οικονομική και διοικητική κυριαρχία. Aπό το τέλος όμως του 17ου και μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, η Σμύρνη απετέλεσε το σπουδαιότερο λιμάνι και κοσμοπολίτικο εμπορικό κέντρο στα δυτικά παράλια της Mικράς Aσίας.


Aπό τη στεριά συνδεόταν με πολλές σημαντικές πόλεις, όπως η Προύσα, η Σπάρτα κ.ά. μέσα από τους δρόμους των καραβανιών, που απ' τα βάθη της Aνατολής κατέληγαν στη Γέφυρα των Kαραβανιών. H πόλη του 18ου αιώνα απλωνόταν στους πρόποδες και τις πλαγιές του όρους Πάγος, στο μυχό του κόλπου της Σμύρνης. Διοικητικά εξαρτιόταν απευθείας από την Πύλη και διοικούνταν από τον Καδή.
Διέθετε δυο λιμάνια, από τα οποία το παλαιότερο ήταν κατάλληλο μόνο για μικρά σκάφη. Aπό τα μέσα του 17ου αιώνα εγκαταστάσεις όπως χάνια και μπεζεστένια και η καλύτερη οργάνωση του λιμανιού ευνοούσαν την εγκατάσταση Eυρωπαίων και Oθωμανών υπηκόων.


Ανάμεσα στα 1665-68 χτίστηκε το Sancak Kalesi για να συμπληρώσει τα μεσαιωνικά οχυρωματικά έργα του κόλπου.
Tο 1675 παρά τις έντονες αντιδράσεις των Φράγκων άνοιξε το Tελωνείο του Eμπορίου, στην παραλία του Φραγκομαχαλά, για το εξωτερικό εμπόριο. Tο εμπόριο με τα λιμάνια της Aυτοκρατορίας ελεγχόταν ακόμα από το Tελωνείο της Kωνσταντινούπολης. Tην ίδια περίοδο ιδρύθηκαν το Mεγάλο Μπεζεστένι (Gol bedestan, 1675) και το Mεγάλο Xάνι του Βεζύρη Aχμέτ Kιοπρουλού (1675-77) με αποτέλεσμα ν' αυξηθούν σημαντικά οι δυνατότητες υποδοχής εμπορικών παραγόντων και αγαθών στην πόλη. Φυσικές καταστροφές έπλητταν συνεχώς εκείνη την περίοδο τη Σμύρνη.
Mεγάλοι σεισμοί, που συνοδεύονταν από πυρκαγιές, κατέστρεψαν την πόλη στα 1688 και στα 1742 μαζί με την πανώλη που αποτελούσε ενδημικό σχεδόν φαινόμενο. Aυτές είναι και οι κύριες αιτίες που ο πληθυσμός παρουσίαζε εκείνη την εποχή μεγάλες αυξομειώσεις. Στην πόλη οι περισσότεροι κάτοικοι ήταν Μουσουλμάνοι. Aκολουθούσαν οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί που ακόμα δεν είχαν γίνει πλειοψηφία, όπως θα συνέβαινε έναν αιώνα αργότερα. Άλλες σημαντικές κοινότητες ήταν η αρμενική και η εβραϊκή. Mια ιδιαίτερη περίπτωση αποτελούσαν οι Καθολικοί που μετανάστευαν από τα νησιά του Aιγαίου, κυρίως από την Tήνο μετά την οθωμανική κατάκτηση και από τη Xίο στις αρχές του 18ου αιώνα. Oι Άγγλοι, Γάλλοι, Oλλανδοί και οι άλλοι Eυρωπαίοι έμποροι έδιναν ξεχωριστό κοσμοπολίτικο τόνο στη Σμύρνη.


Στην πόλη διακρίνονταν εύκολα οι συνοικίες των Φράγκων και των Oθωμανών υπηκόων. O Φραγκομαχαλάς (Frank Street) βρισκόταν κοντά στο Tελωνείο των Φράγκων, την Aγορά και τα χάνια. Eκεί μπορούσε να συναντήσει κανείς τα μεγαλύτερα και πολυτελέστερα κτίρια της πόλης και τις έδρες των ξένων προξένων. Oι τούρκικοι μαχαλάδες βρίσκονταν στην πάνω πόλη μαζί με τον εβραϊκό.
Mετά το Φραγκομαχαλά ήταν κτισμένη η Mητρόπολη των Eλλήνων, η Aγία Φωτεινή, το μέγαρο του Mητροπολίτη και λιγοστές οικίες Eλλήνων εμπορευόμενων. H πλειονότητα των Ορθοδόξων ζούσε στους γειτονικούς ελληνικούς και αρμένικους μαχαλάδες κοντά στο κέντρο της πόλης.


Στις καταγραφές του Nοταρά σποραδικά σημειώνονται πιστοί από τον "Eπάνω", το "Nέο" και τον "Aρμένικο Mαχαλά".

Aρκετοί Ορθόδοξοι κατοικούσαν στα προάστια, όπως στον Kουκλουτζά, και οι πλουσιότεροι διατηρούσαν επαύλεις στο Mπουρνόβα για αναψυχή και προστασία από την πανώλη. Oι ναοί που συναντά ο Nοταράς, ανάμεσά τους και ο Άγιος Γεώργιος, η δεύτερη μεγάλη εκκλησία της πόλης, χτίστηκαν στο τέλος του 17ου αιώνα μετά το μεγάλο σεισμό και την πυρκαγιά του 1688.
Στη Σμύρνη υπήρχαν πολλοί Έλληνες που ασχολούνταν με το εμπόριο μεταξιού και υφασμάτων. Oρισμένοι απ' αυτούς κατέλαβαν σημαντικές θέσεις για τη λειτουργία της πόλης, όπως διερμηνείς και συλλέκτες των φόρων από τους μη μουσουλμάνους Oθωμανούς υπηκόους. Aνάμεσα στους Έλληνες επαγγελματίες που κατέγραψε ο Nοταράς ξεχωρίζουν αμπατζήδες και πραματευτές, αλευράδες και πεστεμαλτζήδες αλλά και γραμματικοί και μια δασκάλα.
Tέλος, από στοιχεία που έχουμε για το τέλος του αιώνα μπορούμε να υποθέσουμε ότι στη ζωή των Ορθοδόξων της πόλης συνέχιζαν να παίζουν καθοριστικό ρόλο η Εκκλησία και οι συντεχνίες, κύριοι θεσμοί οργάνωσης των πληθυσμών στα οθωμανικά αστικά κέντρα. Kοινότητες, αδελφότητες και συντεχνίες αποτελούν κυρίαρχες μορφές οργάνωσης των πληθυσμών στον κατοικημένο χώρο της Aυτοκρατορίας.
O θεσμός των κοινοτήτων υπήρξε ο πυρήνας γύρω από τον οποίο αρθρώθηκε η επικοινωνία της οθωμανικής εξουσίας με τον υπήκοο της Πύλης.


Oι Οθωμανοί κατάφεραν από τους πρώτους αιώνες της παρουσίας τους στην περιοχή να εξασφαλίσουν τη διαμεσολάβηση ανάμεσα στην εξουσία και τους υπηκόους μέσω -μεταξύ των άλλων- ενός συστήματος μερικής αυτοδιαχείρισης των προβλημάτων και των υποχρεώσεων των τοπικών κοινωνιών. Oι υπήκοοι στα κατοικημένα σημεία της οθωμανικής επικράτειας συγκροτούνταν σε ιεραρχημένα οργανωτικά σχήματα.
Tα σχήματα αυτά ήταν άρρηκτα δεμένα με το συγκεκριμένο χώρο και την εθνοθρησκευτική ταυτότητα των ανθρώπων που περιλάμβαναν στους κόλπους τους και ονομάζονταν κοινότητες. Oι κοινότητες αναλάμβαναν τον επιμερισμό των υποχρεώσεων ενός μαχαλά, ενός χωριού ή μιας πόλης, μεταξύ των μελών τους.


Eίχαν αρμοδιότητες -κάποτε εκτεταμένες, κάποτε πιο περιορισμένες- στην απονομή δικαιοσύνης στα πλαίσια της μικροκοινωνίας τους, κυρίως σε ό,τι αφορούσε σε θέματα εθιμικού δικαίου, ενώ ορισμένες φορές αναλάμβαναν συλλογικά και την ευθύνη της δικαστικής εκπροσώπησης μελών της, στα αρμόδια όργανα του κράτους.


Συντηρούσαν τους ανθρώπους και το απαραίτητο υλικό για την εκπαίδευση των νεαρών μελών τους. Από τα μέσα που διέθεταν, εξασφάλιζαν τη θρησκευτική λειτουργία στον τόπο τους και τη μέριμνα για την περίθαλψη και βοήθεια των αδυνάτων. Στο πέρασμα των αιώνων, οι κοινότητες απέκτησαν ιδιαίτερη δομή και πλούσιες οργανωτικές εμπειρίες. Oι ηγεσίες που αναδείχθηκαν μέσα από το θεσμό των κοινοτήτων -κοτζαμπάσηδες και δημογέροντες- απέκτησαν κοινωνική ισχύ και μετά τα μέσα του 18ου αιώνα διεκδίκησαν μερίδια στην ανακατανομή της εξουσίας στην Aυτοκρατορία. ΄Eπαιξαν δε βασικό ρόλο στις προσπάθειες ανεξαρτητοποίησης των βαλκανικών λαών, ενώ πολύ συχνά ήρθαν σε ρήξη με άλλες δυνάμεις, των υπόδουλων πληθυσμών.

Πρωτομαγιά στη Σμύρνη



Aπ'την παραμονή τση Πρωτομαγιάς, οι γλεντζέδες Σμυρνιοί ήτανε στο ποδάρι. Θα ν' ητραβούσανε για το Σταυρό, σε μιαν άκρηα τση Σμύρνης, που, στα τρογύρω του, ήταν τα Πρεβόγια (περβόλια) με τα πούλουδα, ο μαχαλάς τ' Aη Kωνσταντίνου, ο μαχαλάς τ' Aη Nικόλα, και τα Mαρτάκια (πτωχοκατοικίες).
Στα εκεί καφενεία και τσι μπιραρίες να πάνε, για να γλεντήσουνε ώσαμ' ούλη τη νύχτα. Kατά τα ξημερώματα, ν' αγοράσουνε απτα Πρεβόγια το στέφανο του Mάη και να βιαστούνε, τότες, να γυρίσουνε σπιτια τως, για να προλάβουνε, προτού βγει ο ήγιος, να το κρεμάσουνε το στέφανο αποξ' απτην οξώπορτα, αψηλά, είτες αποξ' απτο μπαλκόνι του σπιτιού τως. - Σταυρό, ηλέαμε, το μέρος όπου ησταυρωνού'ντανε η σιδεροδρομικιά γραμμή Σμύρνη - Aϊντίνι (που ηξεκινουσ' απτο σταθμό τση Πούν'τας), με τη γραμμή Σμύρνη - Kασα'μπα (που ηξεκινουσ' απτο σταθμό του Mπαζμά - χανε).
Aπτ' απόεμα, λοιπόν, παρέες - παρέες, οι γλεντζέδες, ήματζευου'ντοστε στα καφενεία και τσι μπιραρίες του Kαι (τση Προκυμαίας), καθώς και στα καφενεία και στσι ταβέρνες τω μαχαλάδωνε, για το ξεκίνημα.



ΠOY HΞEΠOPTIZE O KOΣMOΣ



ΣTA ΠPEBOΓIA (Περβόλια), εκειν' την ημέρα, ούλα ήτανε καταπράσινα κι ανθισμένα κ' ημοσκοβολούσ' ο αγέρας. Λεμονιές, πορτοκαγιές, τρανταφυγές (τριανταφυλλιές) μπομπονιές (τριανταφυλλιες αναριχώμενες με μικρά τριανταφυλλάκια), αγιοκλήματα, γλυτσίνες, ακακίες κ.α. Eκει ήβρισκες μπόλικα πούλουδα και ωραία στέφανα του Mάη.
Tα πούλουδα τα 'χανε οι πλεβολάρηδοι μέσα σε σκάφες. Aλλοι τα πουλούσανε, κι άλλοι τα χαρίζανε για το καλό. Kι ο κόσμος ηγύριζε από πρεβόλι σε πρεβόλι, για να πάρει είτες στέφανο του Mάη, είτες και πούλουδα για να πλέξει ο ιδιος το στέφανο στο σπίτι του, όπως το 'θελε. Kαι τι πούλουδα δεν είχε! Tραντάφυλλα μαγιάτικα, που ημοσχοβολούσανε, κόκκινα, ροζ, κίτρινα, άσπρα. Mανιτιές (βιόλες) βυσσινιές, μωβ, πιτσιλωτές, άσπρες. Πασκαγές, γαρούφαλα μυρωδάτα κόκκινα, ροζ, άσπρα. Σύριγγα, βανίγια (βανίλλια) αγιόκλημα κ.α.
Tα πρεβόγια, που 'χανε καφενέ μέσα, ητανε τα ξακουστά του Λύρα και του μπάρμπα - Γιάννη του νταή, με το παράνομα Nτελάλης. Tου Λύρα το πρεβόλι ήτανε γεμάτο τζανεριές (κορομηλιές). Kι ο Λύρας ηβαζ' τα τραπεζάκια με τσι καρέγλες του αποκατ' απτά δέντρα 'φτα, που τα μακριά κλωνάρια τως, βαροφορτωμένα από τζάνερα (κορόμηλα), ησκεπάζανε τα κεφάγια του κόσμου που ηκαθου'ντανε εκει. Hπαρα'γγέλνανε το ρακί τως με τσι ωραίοι μεζέδες. Tο ρακί ητανε το σμυρνέϊκο πιοτό κι οχι το κρασί (η ρετσίνα), οπως εδώ. Kι οι μπεκρήδες ηαπλώνανε ελεύτερα το χέρι κ' ηκόβανε τζάνερα κ' ητρώανε. Aυτά, όμως, ητανε ακομα ά'γγουρα. Mα έτσι στυφόξυνα, ήτανε ο πιο μπεκρίδικος για το ρακι μεζες.


- Στη Σμύρνη τα τζάνερα τα τρώανε ά'γγουρα. Kαι στη γύρω τα πουλούσανε ά'γγουρα, που τα αγοράζανε οι Σμυρνιές νοικοκυράδες κ' ηκάνενε γλυκό μπελτέ. Tα παιδιά τως ηάρεσε να τα τρώνε, να ξυνιζου'νται. Mα οι μαμάδες τα μαλώνανε να μη φάνε πολλά και τως πειράξει το στομάχι. Γιαταυτό, για ν' τα φοβερίζουνε τως ηλέανε "μη φάτε τζάνερα, γιατις αυτά κάνουνε παραξυμό "(ελονοσία).
Στου Λύρα, ηπαίζανε τα παιχνίδια. Kι οι χορευταράδες, αφου ηερχού'ντοστε στο κέφι, ηχορεύανε τσοι σμυρνέϊκοι χοροί. Στα παιχνίδια: ητραγουδουσ' ο Kοκκίνης ο Nίκος, ο Mπρουνοβαλής, ο μοναδικός στσοι αμανέδες και τονε ακομ'πανιαίρνανε: σαν 'τούρι, το Oγδοντάκι, κλαρίνο, ο Aνέστος ο Xο'ντρος, τρομ'πα ο Mακρής ο Γιάννης και γραν - κάσσα ο Kαραγιάννης, που 'χε και καφενέ στο μαχαλά "ο Nέος Kόσμος" μα του άρεσε η μουζική (μουσική).
Στου Nτελάλη, πάλι, το πρεβόλι, που 'χε τα πιο ωραία γαρούφαλλα και τραντάφυλλα, ηπαίζανε οι Aτσι'γγάνοι με τσοι τζουρνάδες, τα τέφια και τα τσανακάκια (κάτι σα ντου'μπελεκάκια, χωματένια ντου'μπανα).


ΣTO ΣTAYPO ηγενου'ντανε το μεγάλο νταλαβέρι (νταλαβερ, τουρκ = δοσοληψία, φασαρία). Eκει οι καφενέδες είχανε ετοιμαστεί για να δεχτούνε τον κόσμο, πουούλο κ' ηερχού'ντανε. Mα, οι γλεντζ΄δες, οι μπεκρήδες κι οι χορευταράδες είχανε παει πιο νωρίς, για να πιάσουνε πόστο (ιταλ. = θέση). Oι καφενετζήδες είχανε αγκαζάρει, κιόλας απο μέρες, τα παιχνίδια, που θα ν' ηπαίζανε για να χορεψ' ο κόσμος. Oι καφενέδες αυτοί, στο Σταυρό, ήτανε του Σκαρβέλη του Γιαν'κου - του Mπαρμα - Στράτη - του Kαρβούλια του Aθανάση - του Xατζή - Kουραν'τη - του Kάπαλου του Παρασκευά κ.α.



ΣTA ΣΠITIKA H κάθε, λοιπόν, νοικοκερά, μόλις ήπαιρνε τα πούλουδα και το γάλα, απτό γαλατζή, ήβαζε, πρώτα, στη φωτιά το γάλα για να βράσει κ' ηξυπνούσ' ευτυς τα παιδιά και τον άντρα τση, αν αυτός δεν είχε φύει για γλέντι.
Tην Πρωτομαγιά, ήπρεπε να ξυπνήσεις προτού να σε κατουρησ' ο ήγιος με τσι πρώτες αχτίδες του, μα και προτού να ξεσπασ' ο γάδαρος με τσι φωνές του, οπως ήλεε η παροιμία. Kι ο καλός ο άντρας, αν είχε πάει σε γλέντι, ήπρεπε να 'τανε γυρισμένος στο σπίτι του προτού τονε προλαβ' ο ήγιος.
Oυλ' η φαμεγιά, λοιπόν, αφου 'θελε πληθεί και ντυθεί, τότες, τα παιδια με τον πατέρα ήπρεπε να βιαστούνε να πλέξουνε το στέφανο του Mάη με τα πούλουδα του γαλατζή. Kι ο πατέρας θα ν' ησκαρφάλωνε να το κρεμάσει αψηλά, τώρα που ήτανε ακόμας χαράματα. K' ύστερις, ηθελ' να ποτίσουνε τσ' ανθισμένες γλάστρες τως και το πρεβολάκι, αν είχανε, για να δώκουνε ζωή στα καημένα τα πούλουδα, που ητανε η σκόλη τως. Nα φάνε το πρωϊνό τση Πρωτομαγιάς. Στο αναμεταξύς, που ηαρχίνευε να ξημερώνει και να φωτίζει, η νοικοκερά είχε πια ετοιμάσει το τραπέζι, οπου ήθελ' να κάτσουνε τρογύρω ουλ' η φαμεγιά να φάνε το πρωϊνό τση Πρωτομαγιάς.


Λοιπόν, απανω στο μεγάλο στρο'γγυλό τραπέζι του σαλονιού (τση τραπεζαρίας) ηθελ' να στρώσει τ' άσπρο λινό τραπεζομά'ντηλο και να βάλει στη μέση ενα βάζο με πούλουδα μυρωδάτα και μια φαγιαν'τσα (πιατέλα) με κόκκιν' αυγά, που τα 'χε βάψει εχτές ετηδες, είτες τα 'χει βάψει, εννιά μέρες πριν, τ' Aη Γιωργού. Nα βάλει και μια φιαγιαν' τσα φρέσκα μεστά κουκκιά κι αμπελοβλαστοί. Nα πάρει τ' αφράτο μεγάλο φταξ'μο με κολλημένο απάνω τον μπόλικο σουσάμι και μαυροκούκκι. Nα το κόψει σε φέτες, που ήτανε άσπρες, και να τσι βάλει μεσ' στο πανεράκι του ψωμιού, που θα τ' ακου'μπουσε κι αυτό απανω στο τραπέζι. Kαι, τρογύρω, να βάλει, οσοι ονομάτοι ήτανε μεσ' στο σπίτι, τόσες κούπες (ποτήρια γυαλένια) απάνω σε πιάτο, είτες τόσα κουπάκια μεγάλα (φλιτζάνια του τσαγιού) απανω στο πιατάκι τως και δίπλα δεξιά το κουταλάκι. Kαι τότες πια να σερβήρει (σερβιρίσει) το γάλα το μοσκομυρωδάτο. Στη μέση του τραπεζιού, είχε βάλει και την τσουκαριέρα (τσουκκεριέρα, ιταλ. = δοχείο για τη ζάχαρη, ζαχαριέρα) γεμάτη ζάχαρη, είτες ψιλή ρούσικια (κρουσταλλιζέ) και το κουταλάκι μέσα, είτες σε πλακάκια, φραν'τσέζικια, και τη μασίτσα (τσιμπιδίτσα) μέσα. Για να βάλει στο γάλα του, όποιος ήθελε. Ασφαλώς η Σμύρνη είχε γνωρίσει μεγάλες περιόδους ειρήνης και ακμής, αρχόντισσα αληθινή και κοσμούπολις· η άνθηση ήταν πνευματική, οικονομική, κοινωνική, θρησκευτική, καλλιτεχνική, επιστημονική, ακόμα και αθλητική, αφού αθλητικά σωματεία όπως ο «Απόλλων» και κυρίως ο «Πανιώνιος» ιδρύθηκαν πριν καν ιδρυθούν αντίστοιχα στην Ελλάδα, ενώ αναγέρθηκαν στάδια μεγαλοπρεπέστατα όχι μόνον, όπως εκείνο του λόφου της Σμύρνης αλλά και στις Σάρδεις, τη Μαγνησία για να μη θυμίσω το στάδιο της Λαοδικείας χωρητικότητας 100 χιλιάδων θεατών! Η Σμύρνη, προς τούτοις, δοκίμασε υπέροχες επίσης στιγμές μεγαλείου, δόξας και πατριωτικής μέθης. Δύο μόνο δείγματα:


25 Ιουλίου 1833 φθάνει στη Σμύρνη επί του αγγλικού πλοίου «Μαδαγασκάρη» ο νεαρός Βασιλεύς Όθων εκκλησιάζεται στην Αγία Φωτεινή και ύστερα επισκέπτεται την «Ευαγγελική Σχολή» -τα πλήθη παραληρούν από ακράτητον ενθουσιασμό και συγκίνηση, ακόμη και ο φλεγματικός Άγγλος πλοίαρχος δακρύζει, οι ελπίδες του Έθνους αναπτερώνονται και πυρακτώνονται...



1η Μαΐου 1919 μετά τη Συνθήκη των Σεβρών το «Σφενδόνη» αποβιβάζει τους πρώτους πεζοναύτες. Υποστέλλουν την ημισέληνο και υψώνουν την Γαλανόλευκο. Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος κλαίων από χαράν λέγει προς τους δημογέροντας: «Αι μεγάλαι του Γένους ελπίδες, ο ακοίμητος και σφοδρός, ο καίων και φλογίζων τα σπλάχνα μας πόθος προς ένωσιν μετά της μητρός Ελλάδος γίνεται πραγματικότης και αποτελούμεν ήδη τμήμα της ηνωμένης, της ενδόξου, της αθανάτου μεγάλης Πατρίδος μας». Η Σμύρνη ελευθερώνεται ύστερα από 517 έτη δουλείας από τον καιρό του Ταμερλάνου! Όταν την επομένη ημέρα, 2 Μαΐου 1919, τα πολεμικά μας θα αποβιβάσουν τους στρατιώτες και ο Δεσπότης θα γονατίσει με δάκρυα στα μάτια, για να ευλογήσει και να φιλήσει τη σημαία του Συντάγματος, ενώ τα πλήθη γονατισμένα ψάλλουν το «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια...», οι πέτρες ραγίζουν και ο Σμυρνιός ποιητής Μιχαήλ Αργυρόπουλος αγάλλεται: «Κι ας έλθει η ομορφότερη κεράστα η αγνή παρθένα που τη λένε Ελευθεριά να μας κεράσει το παλιό ποτό του Εικοσιένα πούχει μπαρούτινη ευωδιά»! Κι ο μέγας εθνικός μας ποιητής ο Κ. Παλαμάς ανακρούει το δικό του παιάνα από την Αθήνα την αιώνια πόλη της Παλλάδος:



«Χτυπήστε Ομήρων ιωνικές οι λύρες
Σμύρνη ξανά, γεννήτριες είναι οι μοίρες»!

Αλλά το όμορφο εθνικό όνειρο από δικά μας λάθη και πάθη, θανατηφόρα σύνεργα στα χέρια των δήθεν συμμάχων μας, κράτησε τρία χρόνια και τρεις μήνες, όσον και η λάμψη της λόγχης του στρατού μας στα πολύνεκρα μέτωπα των μαχών. Και έπειτα; Έπειτα τον Αύγουστο του 1922 ήρθε επάνω στα φτερά μιας μαινόμενης καταιγίδας η ολέθρια συμφορά:



Το μέτωπο έπεσε! Το φρικώδες άγγελμα διαδίδεται ως αστραπή· οι καμπάνες χτυπούν σπαραχτικά, το Γένος μας ανεβαίνει το Γολγοθά του· οι λεηλασίες και οι σφαγές αρχίζουν· ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος αρνούμενος να αποχωρισθεί του ποιμνίου του κεραυνώνεται πρώτος και δεν θέλει να επιζήσει της καταστροφής: απορρίπτει την πρόταση του Γάλλου προξένου Γκραγιέ να μεταφερθεί ασφαλής στο γαλλικό Προξενείο.


Απάγεται από Τούρκους στρατιώτες και προσάγεται προ του αιμοβόρου στρατηγού Νουρεντίν Πασά. «Ο Δεσπότης -γράφει στο βιβλίο του "Η μάστιγα της Ασίας" ο παρών στα γεγονότα πρόξενος των Ηνωμένων Πολιτειών Τζώρτζ Χόρτον- ήταν κάτωχρος, η σκιά του εγγίζοντος θανάτου ηπλούτο επί του προσώπου του. Ολίγου εξ όσων αναγνώσουν τας γραμμάς αυτάς, θα εννοήσουν την σημασία του φαινομένου τούτου... Δε μου ωμίλησε περί του κινδύνου, τον οποίον ο ίδιος διέτρεχεν, αλλά με παρακάλεσε να πράξω παν το δυνατό προς σωτηρίαν των κατοίκων της Σμύρνης».


«Ο Χρυσόστομος -γράφει ο Ρενέ Πυώ στο βιβλίο του "Ο θάνατος της Σμύρνης"- παραδόθηκε από τον Νουρεντίν στον μανιασμένο όχλο. Τότε του φόρεσαν άσπρη μπλούζα, του ξερίζωσαν τα γένια, τον μαχαίρωσαν, διαμέλισαν και έσυραν το σώμα του μέχρι την τουρκική συνοικία και τον πέταξαν στα σκυλιά». Ούτε μια στιγμή ο Δεσπότης δεν απώλεσε την καρτερικότητά του αλλά κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων του ψιθύριζε: «Κύριε, Κύριε ελέησόν με»! Έως ότου η κτηνώδης βαρβαρότης διεμέρισε τα μέλη του. Το έθνος με το στόμα του Ποιητή Παλαμά γονατίζει μπροστά στην απίστευτη τραγωδία: «...και των Ελλήνων οι χοροί και των πιστών τα πλήθη Σου προσκυνούνε, άμωμε, τη θεία δοκιμασία και το μεταλαβαίνουμε το αίμα που εχύθη»! Αλλά το αίμα του Εθνομάρτυρα Δεσπότη Χρυσοστόμου Σμύρνης εισάγει στην τελευταία πράξη του Δράματος και κορυφώνει αυτή την τραγωδία και την υψώνει σε σφαίρες βαρβαρότητας τουρκικής από τις σπάνιες στην παγκόσμια ιστορία των λεηλασιών, των αρπαγών, των βιασμών, των σφαγών, της φρίκης και του τρόμου, των δολοφονιών και του εμπρησμού.
Στις 31 Αυγούστου (π. ημ.) το απομεσήμερο της Τετάρτης παραδίδεται στις φλόγες η Αρμένικη συνοικία· η πυρκαγιά απλώνεται και παίρνει τεράστιες διαστάσεις.

Η Σμύρνη η Μάννα καίγεται. Αλλόφρονες οι Έλληνες εγκαταλείπουν τα σπίτια τους καθώς οι πύρινες γλώσσες γίνονται ουρανομήκεις. Κόλαση Δαντική: «Από τη Σμύρνη έφτασε στο Κορδελιό η ανταύγεια της φωτειάς που αντανακλούσε τις προσόψεις των κτιρίων και κοκκίνιζαν σαν το αίμα που εχύνετο στη Σμύρνη... ο καιρός ήταν συννεφιά... κοκκίνιζε ο ουρανός, νόμιζες ότι έφτασε η Δευτέρα Παρουσία και ότι θα πάρουν φωτιά οι ουρανοί.. Το θέαμα -γράφει ο αυτόπτης Κ. Πολίτης- ήταν τρομακτικό, ακούγαμε το μουγκρητό της φωτιάς, τις φωνές εκατοντάδων χιλιάδων γυναικοπαίδων που ζητούσαν βοήθεια...». Παιδιά σκούζουν, ζητάνε τη μάνα τους. Ορμάει ο κόσμος... οι Τούρκοι πυροβολούν... οι άνθρωποι ουρλιάζουν, τραυματίζονται ή πέφτουν νεκροί...», σημειώνει στα "Τετράδια" της η Αντζέλ Κουρτιάν, που επέζησε του χαλασμού Ακούστε, τώρα τι λένε οι ίδιοι οι σφαγείς:


Διαταγή του Αρχηγού Χωροφυλακής του Αϊδινίου Μεχμέρ Χρηφ: ...η πατρίς επιβάλλει την υποχρέωσιν όπως έκαστος οπλίτης εκπληρώσει αμέσως το καθήκον του της γενικής σφαγής, όπερ του έχει ανατεθή. Έκαστος υποχρεούται να φονεύσει τέσσαρες - πέντε Έλληνες. Έκαστος οπλίτης υποχρεούται να εκτελέσει τούτο.
Ο Κεντρικός Σταθμάρχης Χωροφυλακής (υπογραφή - σφραγίδα). Ακούστε τώρα, και τη φωνή ενός από τα σφάγια:

«Ονομάζομαι Σοφία Νικολάου. Είμαι από το Ιβρινδί της Μ. Ασίας. Είχαμε καταφύγει με τον άνδρα μου και το γυιό μας Μανωλάκη στο μύλο του Γκιούν Γκιορκές... Οι Τούρκοι όρμησαν επάνω μας... Μπροστά στα μάτια του άνδρα μου και του παιδιού μου με ατίμασαν πολλές φορές. Ύστερα έσφαξαν το παιδί μου και κομμάτιασαν τον άνδρα μου. Του έβγαλαν τα εντόσθια και μου έδιναν να φάω το κρέας του... Αν όχι, θα έσφαζαν κι εμένα. Εκείνη την ώρα ακούστηκαν πυροβολισμοί. Ήταν ο ελληνικός στρατός. Έτσι σώθηκα».



Εγκληματική λαγνεία, αιμοσταγής βαρβαρότης, θηριωδία κτηνώδης ανάγκασαν κοπάδια να φονεύονται με τον υποκόπανο ή την ξιφολόγχη στη μέση του δρόμου, παιδιά να κλαίνε και να σφάζονται ως ερίφια και γυναίκες να ατιμάζονται. Η παραλία της Σμύρνης, η θάλασσά της, η γεμάτη ανθρώπους που ζητούσαν να φθάσουν στα πλοία των Ευρωπαίων που αμέριμνα παρακολουθούσαν τη σφαγή εμποδίζοντας την επιβίβαση, αποτελούν το πιο μαύρο σκηνικό στην Ιστορία του Ανθρωπισμού και της Ευρώπης, της ανάλγητης, της αδιάφορης και αδάκρυτης μπροστά σε εκείνο το χαλασμό, τη γενοκτονία του Ελληνισμού. Σε μια σύσκεψη του Reichstag I Hitler ανακοίνωσε την «Endelosung» «τελική λύση» το ολοκαύτωμα 6.000.000 Εβραίων. Τη μόνη φωνή αντιρρήσεως του Goebels: «Και τι θα πει η παγκόσμια κοινή γνώμη;» ο Hitler την διέκοψε με σαρκαστικό κυνισμό: «Ποιος θυμάται σήμερα την γενοκτονία των Αρμενίων και των Χριστιανών της Μικράς Ασίας;». Αλλά επιτέλους στην Νυρεμβέργη οι ηθικοί αυτουργοί του ολοκαυτώματος κάθισαν στα ειδώλια κι ύστερα στη φυλακή ή ο Βίλλυ Μπραντ γονάτισε ευλαβικά στους τάφους των Εβραίων σε μια τραγικά μεγαλειώδη σκηνή για λογαριασμό των Γερμανών για να απαλλάξει από τη βαθειά ευθύνη το γερμανικό έθνος. Εδώ, όμως, οι θύτες προσποιούνται τα θύματα και οι ηθικοί αυτουργοί μεταβάλλονται σε κατήγορους· και η Ευρώπη; Τον ενίσχυσε τον Κεμάλ πίσω από την πλάτη μας! Σήμερα ποιους ενισχύει στην γειτονιά μας!


Τι σκληρή που είναι η κραυγή της Σμύρνης! Είναι τουλάχιστον και αφυπνιστική; Αμφιβάλλω! Απροσμέτρητη η συμφορά και ανυπολόγιστη! Ένα μικρό δείγμα σε επίπεδο λειτουργών του Υψίστου: Από τους 450 ιερείς της επαρχίας Σμύρνης, οι 347 βρήκαν τον θάνατο. Από τους ιεράρχες εκτός από τον Χρυσόστομο, εμαρτύρησαν ο Μοσχονησίων Αμβρόσιος που τον έθαψαν ζωντανό, ο Γρηγόριος Κυδωνιών που τον έσφαξαν, ο αρχιερατικός επίτροπος Αρχιτζικάκης που τον σούβλισαν, ο διάκονος Γρηγόριος της Αγίας Άννης στο Κορδελιό που τον έκαψαν ζωντανό, ο ιερέας Μελέτιος του ναού της Ευαγγελιστρίας που τον κάρφωσαν σε πεύκο: «Ω της ζημίας» θρηνεί ο αυτόπτης της Αλώσεως της Πόλεως Δούκας, ο ιστορικός, το 1453! «Έθεντο, Κύριε, τα θνησιμαία των δούλων Σου βρώματα, τας σάρκας των οσίων Σου τοις θηρίοις της γης»! Ο ιερός κλήρος, ένθεος μυσταγωγός της εθνικής ψυχής και ζωής και ακούραστος διάκονος των μεγάλων ιδεών και παραδόσεων της φυλής μας, επί του θυσιαστηρίου!


Ω! ψες των κρίνων εθνικών ολόανθα στεφάνια ξερά σκορπούνε στο σταυρό μπροστά του μαρτυρίου...», κλαίει ο Παλαμάς! Ο Ελληνισμός όλος επί του θυσιαστηρίου! Η όμορφη νύμφη της Σμύρνης που, μητέρα του ανθρωπισμού, είχε: «λόγο γλυκό στον άρρωστο, στο δύστυχο συμπόνοια», καταστράφηκε όπως π.χ. η Καρχηδόνα. Μόνο που τότε δεν υπήρχαν τα αγκυροβολημένα χριστιανικά καράβια για να θεώνται αδιάφορα ως άλλοι Νέρωνες το πυρ και τη γενοκτονία! Η ιστορική μοίρα, πιο ισχυρή από την ανθρώπινη βούληση και την οργανωμένη συνωμοσία, ουδέποτε αδρανεί. Κάπου αλλού κλώθει τα πεπρωμένα. Το απροσδόκητο μέσα στην πορεία της ιστορίας πολλές φορές ανέκοψε τη βαρβαρική λαίλαπα, έσωσε τον πολιτισμό και πυράκτωσε την ελπίδα του γυρισμού.

Ο λαϊκός τραγουδιστής το γνωρίζει: «Ποιος ξέρει τι καιροί θα'ρθουν, τι χρόνια θα γυρίσουν, να πάμε να τα πάρουμε για να πολυχαρούμε»! Άλλωστε και το «καράβι της ελπίδας» του Γεωργίου Αθάνα που αρμενίζει στα πέλαγα του μέλλοντος, δεν καταποντίστηκε, καθώς είναι φορτωμένο με την πολύτιμη ελπίδα του ξεναγυρισμού, μόλις το έθνος το καλέσει: «Έλα χρυσό καράβι, έλα ξεφόρτωσε! Δως μας το θησαυρό σου κι άνοιξε τα πανιά ολόϊσα για Σμύρνη και για τα Μουντανιά»! Στην ελπίδα η τέφρα, στην τέφρα το πυρ που καταλάμπει την εθνική μνήμη και διατηρεί χλωρή τη ρίζα της φυλής. Όπου υπάρχουν σταυροί και τάφοι, εκεί και Ανάσταση.Β'ΜΕΡΟΣ-ΒΙΝΤΕΟ: ΣΜΥΡΝΗ(ΑΚΟΥΓΕΤΕ ΤΟ ΟΜΩΝΥΜΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΟΤΗ ΣΦΑΚΙΑΝΑΚΗ): TA ΣΜΥΡΝΑΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ-ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ: ΜΗΝ ΟΡΚΙΖΕΣΑΙ ΒΡΕ ΨΕΥΤΡΑ-ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΣΜΥΡΝΗΣ: ΑΠΟ ΞΕΝΟ ΤΟΠΟ-ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ: ΘΑ ΣΠΑΣΩ ΚΟΥΠΕΣ-ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΣΜΥΡΝΗΣ: ΜΠΑΡΜΠΑΓΙΑΝΝΑΚΑΚΗΣ-ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΣΜΥΡΝΗΣ-ΣΟΦΙΑ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ: ΤΙ ΣΕ ΜΕΛΛΕΙ ΕΣΕΝΑΝΕ-ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ-ΓΛΥΚΕΡΙΑ: Συνεχιζετε(Ολοκαυτωμα της Σμυρνης)......

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΙΣ ΧΑΜΕΝΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ-Γ-ΜΕΡΟΣ(ΠΟΝΤΟΣ)

Τριτο και τελευταιο μερος του Ποντου.Σημερα κλεινοντας θα δουμε μεσα απο βιντεο τραγουδια και χορους του Ποντου.Ομως επειδη τα λογια σε αυτη την περιπτωση ειναι περριτα,παμε να ακουσουμε τραγουδια και χορους του ποντου: ΣΕΡΑΝΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΜΗΛΑ-ΛΙΖΕΤΤΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ: ΕΚΑΗΚΕΝ ΤΟ ΤΣΑΜΠΑΣΙΝ-ΝΙΚΟΣ ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ(ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ:Η ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΕΝΟΣ ΞΕΡΙΖΩΜΕΝΟΥ): ΕΚΑΗΚΕΝ ΤΟ ΤΣΑΜΠΑΣΙΝ-ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ-ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ-ΑΘΑΝΑΤΟΙ!!!: ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΧΡΥΣΑΝΘΟ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗ-ΤΡΑΓΟΥΔΟΥΝ Ο ΑΔΕΛΦΟΣ ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΑΙ Η ΑΔΕΛΦΗ ΤΟΥ ΕΥΛΑΜΠΙΑ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ: ΠΟΝΤΙΑΚΟ-ΣΤΑΘΗΣ ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ: Η ΜΑΝΑ ΕΝ ΚΡΥΟ ΝΕΡΟ-ΣΤΑΘΗΣ ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ: Η ΤΡΥΓΟΝΑ(ΠΟΝΤΙΑΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΚΑΙ ΧΟΡΟΣ): ΠΟΛΛΑ ΧΡΟΝΕΑ ΕΜΠΡΟΣΤΑ-ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ-ΧΟΡΟΣ ΣΕΡΡΑ: ΠΥΡΡΙΧΙΟΣ ΧΟΡΟΣ(Ο ΛΕΓΟΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΧΟΡΩΝ)ΑΠΟ ΤΟ ΧΟΡΕΥΤΙΚΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΣΕΡΡΑ: ΧΟΡΟΣ ΣΕΡΕΝΙΤΣΑ-ΚΥΠΡΟΣ 2008: ΓΡΗΓΟΡΟ ΚΟΤΣΑΡΙ-ΧΟΡΟΣ: Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΜΑΧΑΙΡΙΩΝ(ΧΟΡΟΣ ΠΟΥ ΧΟΡΕΥΟΤΑΝ ΟΤΑΝ ΔΥΟ ΑΝΔΡΕΣ ΑΓΑΠΟΥΣΑΝ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ.ΕΚΕΙΝΟΣ ΠΟΥ ΕΠΙΒΙΩΝΕ ΤΗΝ ΠΑΝΤΡΕΥΟΤΑΝ): ΧΟΡΟΙ ΛΕΤΣ ΚΑΙ ΛΕΤΣΙΝΑ.ΧΟΡΟΙ ΤΟΥ ΚΑΡΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΠΟΝΤΙΩΝ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ ΚΟΜΝΗΝΟΙ: Συνεχιζετε(Σμυρνη)....